BİR DEVLET NE ZAMAN ÇÖKER ?
BİR DEVLET NE ZAMAN ÇÖKER ?
Kanuni Sultan Süleyman Han, muhteşem bir konuma getirmiş olduğu devletin akıbetini bir an hayal eder.
Günün birinde Osmanoğulları da inişe geçer, çökmeye yüz tutar mı? Diye derin bir düşünceye dalar…
Bu gibi soruları çoğu zaman süt kardeşi olan meşhur alim Yahya Efendi’ye sorardı. Bunu da sormaya niyet eder. Güzel bir hatla yazdığı mektubu keşfine inandığı Yahya Efendi’ye gönderir…
“ Yardım eyle de bizi tenvir buyur. Bir devlet hangi halde çöker? Osmanoğullarının akibeti nice olur? Bir gün olur da izmihlale (çökme yıkılma) uğrar mı?” Şeklindeki mektubunu gönderir.
Güzel bir hatla yazılmış mektubu okuyan Yahya Efendinin cevabı bir bakıma çok kısa, bir bakıma içinden çıkılmaz bir mana taşımaktadır:
“Neme lazım be Sultanım”
Topkapı sarayında bu cevabı hayretle okuyan Sultan, bir mana veremez. Yahya Efendi gibi bir zatın böylesine basit bir cevapla bu işi geçiştireceğini de pek düşünemez. Söylenmeye başlar.
“Acep, bilmediğimiz bir mana mı vardır bu cevapta?” Düşüncelere dalar…
Nihayet kalkar, Yahya Efendi Hazretleri’nin Beşiktaş’ta ki dergahına gelir. Sitem dolu sorusunu tekrar eder.
“Ağabey ne olur mektubuma cevap ver. Bizi geçiştirme, soruyu ciddiye al!”
Yahya Efendi duraklar:
“Sultanım sizin sorunuzu ciddiye almamak kabil mi? Ben sorunuzun üzerine iyice düşündüm ve kanaatimi de açıkça arz etmiştim.”
“İyi ama bu cevaptan ben bir şey anlamadım. Sadece “Neme lazım be sultanım” demişsiniz. Sanki beni böyle işlere karıştırma der gibi bir anlam çıkarıyorum.”
Yahya Efendi bu cevaptan sonra şu ibret verici açıklamasını yapar:
“Sultanım! Bu devlette zulüm yayılsa, haksızlık şayi olsa, işitenler de neme lazım deyip uzaklaşsa, sonra koyunları kurtlar değil çobanlar yese, bilenler bunu söylemeyip sussa, gizlese, fakirlerin, muhtaçların, yoksulların, kimsesizlerin feryadı göklere çıksa da bunu da taşlardan başkası işitmese. İşte o zaman devletin sonu görünür. Böyle durumlardan sonra devletin hazinesi boşalır, halkın itimat ve hürmeti sarsılır. Asayişe itaat hissi gider, halkta hürmet duygusu yok olur. Çöküş ve izmihlal de böylece mukadder hale gelir.”
Bunları dinlerken ağlamaya başlayan koca Sultan söyleneni başını sallayarak tasdik eder. Sonra da kendisini böyle ikaz eden bir alime devletinin sahip olduğu için Allah(cc)’a şükreder. Bu türlü ikazlardan geri kalmaması için tembihte bulunarak dergahtan ayrılır.
MEVLA “NEME LAZIM” DEMEKTEN MUHAFAZA EYLESİN. EMRİ Bİ’L-MARUF NEHYİ ANİ’L-MÜNKER ÇİZGİSİNDEN AYIRMASIN.
AHİRİNİZ ÂKIBETİNİZ HAYR OLSUN.
Yahya Efendinin kardeşi sultan Süleyman’a yazdığı Mektup bugün Topkapı müzesinde sergilenmektedir. Ders almak ümidi ile.
News